Hiệp hội Da – Giày – Túi xách Việt Nam (LEFASO): Kiến nghị giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp

Sau những tín hiệu hồi phục đầu năm, ngành da giày lại đang đối mặt nỗi lo kim ngạch xuất khẩu sẽ giảm xuống do tác động của đại dịch COVID-19.

Ước tính tổng kim ngạch xuất khẩu da giày trong 7 tháng đầu năm 2021 đạt 14,2 tỷ USD, tăng 25,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, sau khi dịch Covid-19 bùng phát trở lại, các doanh nghiệp phải giảm năng suất, thậm chí đóng cửa nhà máy thì dự báo toàn ngành sẽ đối mặt xu hướng xuất khẩu giảm xuống trong các tháng cuối năm.

Sau hơn 1 tháng kể từ khi dịch Covid-19 trở lại, các doanh nghiệp da giày khu vực phía Bắc dù vẫn hoạt động sản xuất nhưng công suất nhà máy chỉ đạt 50% do khó khăn trong việc nhập khẩu nguyên phụ liệu từ Trung Quốc (nhập khẩu 60%), Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc). “Những khó khăn hiện nay đã khiến nhiều đối tác của ngành da giày chuyển đơn hàng sang các nước khác”, bà Phan Thị Thanh Xuân, Phó Chủ tịch Hiệp hội Da – Giày – Túi xách Việt Nam (LEFASO) nhận định.

Trong khi đó, đặc thù ngành da giày là sản xuất theo dây chuyền. Một khi các doanh nghiệp cung ứng nguyên vật liệu ngưng trệ, các doanh nghiệp ngành giày da, các doanh nghiệp liên quan khác cũng ngưng trệ theo. “Đây là phản ứng ngưng trệ dây chuyền”, ông Lê Nhật Trường, Chủ tịch Công đoàn cơ sở Công ty Pousung Việt Nam cho biết.

“Mặc dù Công ty Cổ phần Tập đoàn Gia Định đã có đơn hàng đến hết cuối năm 2021 nhưng nguyên vật liệu về chậm, giá nguyên vật liệu cũng tăng 10 – 30%; quá trình vận chuyển hàng hóa khó khăn; việc thực hiện quy định sản xuất “3 tại chỗ” không phù hợp do đặc thù ngành có mật độ lao động dày đặc đang là những khó khăn doanh nghiệp đang phải đối mặt”, Ông Nguyễn Chí Trung, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty lo lắng.

Nhìn chung, các doanh nghiệp đều cho rằng, việc thực hiện biện pháp “3 tại chỗ (sản xuất tại chỗ – ăn tại chỗ – nghỉ tại chỗ)” không phù hợp với ngành da giày, không đảm bảo phòng, chống dịch bệnh do đặc thù ngành có mật độ công nhân cao.

Bà Phan Thị Thanh Xuân, Phó Chủ tịch, Tổng Thư Ký Hiệp hội Da – Giày – Túi xách Việt Nam nhận định, sau khi thảo luận cùng các nhãn hàng quốc tế sẽ kiến nghị Chính phủ đẩy mạnh khả năng tự test nhanh trong nội bộ các nhà máy và tiến độ tiêm vaccine miễn phí cho người lao động”,

Ngoài ra, tại công văn góp ý vào dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về việc hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh đại dịch COVID-19 mới đây, LEFASO đã đưa ra một loạt góp ý ở cả góc độ phục hồi sản xuất.

Đối với phương án phục hồi sản xuất, Hiệp hội kiến nghị bổ sung giao Bộ Y tế xây dựng Bộ Tiêu chí về sản xuất an toàn thời dịch cho các hình thức vận hành khác nhau, để các địa phương có khung nhằm đánh giá các phương án hoạt động do doanh nghiệp đệ trình.

Ví dụ như cần có Bộ Tiêu chí về “3 tại chỗ” và “1 cung đường 2 điểm đến” cố định. Ngoài ra, cần thiết ban hành Bộ Tiêu chí để doanh nghiệp áp dụng “2 tại chỗ” hoặc “4 xanh” theo tỷ lệ nâng dần công suất từ 30 – 50 – 70%, có tính đến thực tế đại bộ phận người lao động trong các ngành xuất khẩu thâm dụng lao động hiện nay chưa được tiêm vaccine, hoặc tỷ lệ phủ mũi 1 rất thấp và sẽ mất nhiều tháng nữa mới phủ được mũi 2. Cùng với đó là Bộ Tiêu chí để doanh nghiệp áp dụng kể cả khi người lao động đã tiêm 1 hoặc đủ 2 mũi vaccine.

Bên cạnh đó, LEFASO kiến nghị bổ sung quy định giao Bộ Y tế phối hợp cùng Bộ Công Thương để ra Quy trình tiêu chuẩn, giúp các địa phương đánh giá được mức độ rủi ro trong hoạt động của doanh nghiệp, hạn chế tối đa việc đóng cửa doanh nghiệp. Hiệp hội cũng góp ý giao Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội nghiên cứu cho phép doanh nghiệp áp dụng Điều 108 Bộ Luật Lao động để vượt trần thời gian làm thêm giờ cả mức tháng và mức năm trong tình hình đặc biệt hiện nay đến hết năm 2021.

LEFASO cũng đề xuất cho phép doanh nghiệp được quyền thương lượng về lương sau 14 ngày đóng cửa đầu tiên với người lao động theo hình thức tập thể, với đại diện người lao động là Công đoàn. “Đa phần các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp da giày nói riêng ở khu vực phía Nam đã đóng cửa trên 1 tháng và gặp rất nhiều khó khăn khi phải thương lượng chế độ với từng cá nhân người lao động riêng lẻ qua các hình thức khác nhau như điện thoại, zalo,.. Đối với những doanh nghiệp có hàng nghìn hoặc vài chục nghìn lao động, việc thương lượng chế độ với từng cá nhân mất nhiều thời gian và công sức. Vì vậy, thương lượng tập thể là giải pháp hữu hiệu, vừa giúp doanh nghiệp giữ chân được người lao động, giảm chi phí tuyển dụng lại, vừa bảo đảm quyền lợi cho người lao động”.

Ngoài ra, trước tình hình hoạt động kinh doanh không mấy khả quan của doanh nghiệp do dịch bệnh, Hiệp hội đề nghị tạm dừng thu kinh phí công đoàn và đoàn phí công đoàn trước mắt đến 30/6/2022 và miễn đóng đến 31/12/2021 cho các doanh nghiệp nằm trong các địa phương thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16 của Chính phủ. Đáng chú ý, Lefaso cũng đề nghị giảm 30% giá điện cho các doanh nghiệp đến hết năm 2021, nghiên cứu điều chỉnh giá thuê đất, giảm tiền thuê đất 50% cho doanh nghiệp ở các địa phương áp dụng Chỉ thị 16.

Nguồn: Vsi.gov.vn